Sağlıklı ve koksidiyozlu etlik piliçlerde sülfakinoksalinin farmakokinetiği
| dc.contributor.advisor | Bilgili, Ali | |
| dc.contributor.author | Şahindokuyucu, Fatma | |
| dc.contributor.department | Eczacılık | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-04-13T08:57:30Z | |
| dc.date.available | 2022-04-13T08:57:30Z | |
| dc.date.issued | 2003 | |
| dc.description.ozet | Sağlıklı ve Koksidiyozlu Etlik Piliçlerde Sülfakinoksalinin Farmakokinetiği Bu araştırma, deneysel olarak Eimeria tenella ile koksidiyoz oluşturulan etlik piliçlerde, sülfakinoksalinin farmakokinetiğinde herhangi bir değişiklik olup olmayacağının belirlenmesi amacıyla yapıldı. Çalışmada günlük, 215 adet, erkek, Avian ırkı etçi civciv kullanıldı ve 5 grup oluşturuldu. Her bir grupta 42 hayvan kullanıldı ve yine her bir grup iki alt gruba (a, b) ayrıldı. Sülfakinoksalin, bütün gruplardaki hayvanlara 100 mg/kg c.a. dozda, Grup I'deki hayvanlara damar içi, Grup II ve Grup IV' deki hayvanlara kursak içi, Grup Di ve Grup V'deki hayvanlara ise içme suyuna katılarak uygulandı. Grup IV ve V'deki hayvanlara 10 000 E. tenella oosisti içeren inokulum verilerek 24. günde enfekte edildi. İlaç bütün gruplara 30. günde verildi. İlacın plazmadaki yoğunluğunun belirlenmesi için, Grup la, Ha, Ela, IVa ve Va'daki hayvanlardan ilaç verilmesini takiben 0,08., 0,25., 0,50., 1., 1.5., 2., 4., 6., 8., 12., 18., 24., 30. ve 36. saatlerde, heparinli tüplere kan alındı. İlacın doku yoğunluklarının belirlenmesi için, Grup Ib, Db, IHb, IVb ve Vb'deki hayvanlar ise ilaç verilmesini takiben 1., 4., 8., 12., 18., 24., 30. ve 36. saatlerde (sırasıyla I-VHI dönem) kesildi ve hayvanların akciğer, karaciğer, böbrek, göğüs kası ve kör bağırsak dokularından numuneler alındı. Plazma ve doku örneklerindeki ilaç yoğunlukları spektrofotometrik olarak belirlendi. Eimeria tenella sporlanmış oosistlerini içeren inokulumun hayvanlara verilmesini takiben 4. günde klinik belirtiler kendini göstermeye başladı. Enfeksiyonun 5-6. günlerinde dışkıda kan görüldü. Nekropside 6. günde körbağırsak dokusunun sağlıklı hayvanlara göre genişlemiş, içeriğinin kanla dolu olduğu görüldü. Mukoza yüzeyinde nekrotik odaklar ve bağırsak duvarında kalınlaşmalar olduğu saptandı. Körbağırsak dokusunun histopatolojik görünümünde ise; merontlarm bağırsak villus epitellerinde gelişmeleri sonucunda villuslarda şişkinlik, villus ve epitel hücrelerinde yer yer dökülmeler, mononükleer hücre infiltrasyonlan, kanama alanları ve parazitin çeşitli gelişim formlarına rastlandı. Eimeria tenella ile enfekte edilen hayvanlarda, sağlıklı hayvanlara göre total protein, albumin, alyuvar, hematokrit ve hemoglobin düzeyinde önemli (p<0,001) bir düşüş tespit edildi. Sülfakinoksalinin damar içi verilmesini takiben belirlenen plazma yoğunluk-zaman eğrisinden ilacın iki bölmeli dışarıya açık modele göre dağıldığı anlaşıldı. Farmakokinetik değişkenlerden; ilacın sağlıklı hayvanlara kursak içi verilmesi durumunda, damar içi verilmesi durumuna göre merkezi bölmedeki ilaç miktarı (Aı), dağılma dönemi hız sabitesi (a), ilacın merkezi bölmeden geri dönüşümsüz olarak atılma hız sabitesi (kı0) ve atılma dönemi hız sabitesinde (P) önemli (p<0,05) bir düşüş; dağılım dönemi yan ömrü (ti^aX atılım dönemi yan ömrü (tı^p), merkezi bölme dağılım hacmi (Vı), ilacın ortalama kalış süresi (MRT)'nde önemli (p<0,05) bir artış görüldü. İlacın içme suyuyla verilmesi durumunda, damar içi verilmesi durumuna göre a, P, Aı, çevresel bölmedeki ilaç miktan (A2), kı0 değerlerinde önemli (p<0,05) bir düşüş; tı^p, tma, MRT, Vı ve görünür dağılım hacmi (Vdss)'nde önemli (p<0,05) bir artış saptandı. İlacm koksidiyozlu hayvanlara kursak içi verilmesi durumunda, sağlıklı hayvanlara göre emilme hız sabitesi (ka) ve a değerlerinde önemli (p<0,05) bir artış; tıap, tıa» emilme yan ömrü (tı/2a), MRT, kıo ve tdaruk'da önemli (p<0,05) bir düşüş tespit edildi. İlacm içme suyuyla verilmesinde ise, koksidiyozlu hayvanlarda sağlıklı hayvanlara göre ka ve a değerlerinde önemli (p<0,05) bir artış; tı^p, t\pa, tı/2» Vı ve MRT 'de önemli (p<0,05) bir düşüş bulundu.53 Biyoyararlanım, ilacın kursak içi verildiği gruplardan Grup Ila'da % 92,57 iken, Grup IVa'da (koksidiyozlu) % 83,69; ilacın içme suyuna katarak verildiği gruplarda ise Grup ma' da % 82,37 iken Grup Va'da % 72,04 olarak hesaplandı. îlaç koksidiyozlu hayvanların dokularında (böbrek, karaciğer, akciğer, kör bağırsak ve kas) sağlıklı hayvanlara göre daha yüksek yoğunluklarda tespit edildi. Üacın en fazla biriktiği dokunun böbrek dokusu olduğu ve koksidiyozlu hayvanların kör bağırsak dokusunda sağlıklı hayvanlara göre daha yüksek yoğunlukta bulunduğu tespit edildi. Sonuç olarak gerek sağlıklı, gerekse koksidiyozlu hayvanlarda, içme suyu ile ilacın 100 mg/kg c.a. dozunda uygulanması durumunda etkili olabilmesi için 18 saat arayla kullanılması gerektiği tespit edilmiştir. Sağlıklı ve koksidiyozlu hayvanlarda uygulama sıklığı yönünden önemli bir farkın bulunmaması, koksidiyoz olgularında, farklı bir yolun izlenme zorunluluğunu da ortadan kaldırmaktadır. Ayrıca bu çalışmayla, saha şartlarında karşılaşılacak koksidiyoz vakalarında ilacın içme suyuyla verilme durumu ile kör bağırsak ilaç yoğunlukları göz önünde bulundurulduğunda bu antibiyotiğin iyi bir tercih olacağı da anlaşılmıştır. Anahtar Sözcükler: Sülfakinoksalin, Koksidiyoz, Farmakokinetik, Etlik Piliç. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/78739 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Eczacılık ve Farmakoloji | tr_TR |
| dc.title | Sağlıklı ve koksidiyozlu etlik piliçlerde sülfakinoksalinin farmakokinetiği | tr_TR |
| dc.title.alternative | The pharmacokinetics of sulphaquinoxa line in healthy and coccidiosed broiler chickens | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |