Cilt:05 Sayı:01 (2022)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Tebrik / Özlem GÖKKURT DEMİRTEL, Mehmet Ali AKKAYA(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Yılmaz, Burcu; Bilgi ve Belge Yönetimi; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiTebrik / Özlem GÖKKURT DEMİRTEL, Mehmet Ali AKKAYA.Item 5. e-BEYAS Sempozyumu 10-11 Ekim 2022 Tarihleri Arasında Ankara’da Gerçekleştirilecek(Bilgi Yönetimi, 2022) Yılmaz, Burcu; Bilgi ve Belge Yönetimi; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiAnkara Üniversitesi ev sahipliğinde, Ankara Üniversitesi Bilgi Yönetim Sistemleri Belgelendirme ve Bilgi Güvenliği Merkezi (BİL-BEM), Ankara Üniversitesi Belge Yönetimi ve Arşiv Sistemi (BEYAS) Koordinatörlüğü, Ankara Üniversitesi Bilgi İşlem Daire Başkanlığı ve Bilgi Yönetimi Dergisi tarafından düzenlenen e-BEYAS 2022 Sempozyumu TÜRKSAT Bilişim’in katkı ve destekleriyle 10-11 Ekim 2022 tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirilecek.Item Kurumsal Bilgi ve Belge Yönetimi: Kurumsal İletişim, Belge Türleri, e-Yazışma, Elektronik Belge Yönetimi, Dosyalama İşlemleri(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Aydöner, Yasemin; Other; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesiİstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Niyazi ÇİÇEK tarafından kaleme alınan ve ilk baskısı Mayıs 2015 tarihinde yayınlanan “Kurumsal Bilgi ve Belge Yönetimi” adlı kitabın 3. Baskısı Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları tarafından yayınlanmıştır. “Kurumsal Bilgi ve Belge Yönetimi” kitabının yazım amacı örgütlerde kurumsal belge yönetimiyle alakalı faaliyetlere ışık tutmak ve yeni yetişen adaylara sahayla ilgili temel kavramları açıklamaktır. Kitapta daha önce bilinen fakat uygulamacı gözüyle irdelenmemiş konular ele alınmıştır.Item Osmanlı Kültür Tarihinin Bilinmeyenleri: Şahıslardan Eserlere, Kurumlardan Kimliklere(Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Yılmaz, Burcu; Bilgi ve Belge Yönetimi; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi“Osmanlı Kültür Tarihinin Bilinmeyenleri: Şahıslardan Eserlere, Kurumlardan Kimliklere” başlıklı kitabında Dr. Erünsal 1980- 2014 yılları arasında Eski Türk Edebiyatı ve Osmanlı kütüphaneleriyle ilgili çalışmaları sırasında tespit ettiği, daha önce bilinmeyen belgeler ve kültür tarihimizle ilgili bazı ilginç konuları ele almaktadır. Kitap daha önce dergilerde ve armağan kitaplarda yayımlanmış olan makalelerin güncellenmiş hallerinin birleşiminden meydana gelmektedir.Item Sağlık Turizmi Hastaları İçin Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Aydöner, Yasemin; Bilgi ve Belge Yönetimi; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiSağlık Turizmi Hastaları İçin Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri” adlı eser 2021 yılında Dr. Banu Fulya YILDIRIM tarafından Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahrettin ÖZDEMİRCİ ve Hacettepe Üniversitesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Güray SOYDAN’ ın danışmanlığında hazırlanan “Bilgi Sistemi Olarak E-Nabız Uygulamalarının Sağlık Turizmi Hastaları İçin Geliştirilmesi: Bir Model Önerisi” başlıklı doktora tezinin kitaplaştırılmış halidir.Item The SAGE Handbook of Social Media Research Methods(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Kaya, Ahmet; Other; OtherÇağımızda sosyal medya, insanların günlük yaşamlarında sıklıkla kullandığı, diğer insanlarla iletişim kurup dünyadan anlık olarak haber edindiği ve yine insan hayatında büyük bir yere sahip olan bir ortam olarak kabul edilmiştir. Sosyal medyanın insanların hayatında taşıdığı bu büyük önem, sosyal medyanın pek çok alanda da kullanılmasını sağlamıştır. Sosyal medyanın bu çok sayıda alanda kullanımı zamanla sosyal medyayı araştırmacıların akademik çalışmalarında potansiyel olarak kullanabileceği veri üretilen bir yer ve araştırma aracı haline getirmiştir. Bununla birlikte bu yeni veri türü araştırmacılar için, verileri tanımlama, toplama, depolama ve koruma, arşivleme, analiz etme, görselleştirme ile ilgili araç, yöntem, yaklaşım ve uygulama ihtiyaçlarının yanında çeşitli teknik zorlukları da ortaya çıkarmıştır. Bu zorlukları giderebilmek, sosyal medya verilerini toplamak, analiz etmek ve araştırmalarında kullanmak isteyen araştırmacılara yol göstermek amacıyla Luke Sloan ve Anabel Quan-Haas’ın editörlüğünde “The SAGE Handbook of Social Media Research Methods” adlı el kitabı hazırlanmıştır. Kitap, sosyal medya araştırması alanına ayrıntılı bir bakış sağlamaktadırItem Sağlık Turizmi Yetki Belgesine Sahip Sağlık Tesislerinin Web Sitelerinin İncelenmesi: Güneydoğu Anadolu Bölgesi Hastaneleri Üzerine Bir Araştırma(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Özyurt, Mehmet; Other; OtherWeb siteleri içerikleri özellikle yabancı hastaların sağlık tesisi seçimlerinde önemli bir kriterdir. SGHM ’ye göre Güneydoğu Anadolu Bölgesinde 8 ilimizin 2’si (Siirt ve Kilis) hariç diğer 6 ilimizde (Gaziantep, Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin ve Adıyaman) toplam 37 kurum sağlık turizmi yetki belgesine sahiptir. Bu çalışma ile, sağlık turizmi yetki belgesine sahip bu kurumların web sitelerinin Maifredi vd. (2010) tarafından geliştirilmiş ve Birbir ve Buzcu (2014) tarafından Türkiye’deki sağlık kuruluşlarına uyarlanan 5 boyut (hastane bilgileri- hizmetleri boyutu, teknik faktörler boyutu, kabul-sağlık hizmetleri boyutu, dış faaliyetler, interaktif çevrimiçi hizmetler) toplam 85 kriterden oluşan ölçekle içerik analizlerinin yapılması, web sitelerinin incelenen ölçeğe göre mevcut durumlarının belirlenmesi ve varsa eksik yönlerin geliştirilmesi için faydalı bir kaynak oluşturmak amaçlanmıştır. Ölçeğe göre incelenen web sitelerinde kamu hastanelerini %60 oranı ile ilgili ölçekteki kriterleri karşıladığı fakat genel ortalamanın tüm hastaneler türünde %54 olduğu, il bazında en yüksek oranda kriterleri karşılayan ilin Adıyaman (%63,6) en düşük ilin ise Mardin (48,3) olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca web sitelerinin pek çok önemli kriterde eksikleri olduğu belirlenmiştir. İlgili sonuçlara göre hastane sağlık hizmetlerimizin sunumu kadar bunun uygun bir web sitesi ile tanıtılabiliyor olmasının önemine binaen, eksik kriterlerin giderilmesinin sağlık turizmi kapsamında tercih edilebilirliği yükseltebileceği belirtilebilir.Item Türkiye’de Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Kütüphanelerin Yeri(Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi, 2022) Köse, Fatma Nur; Other; OtherToplumsal ve sosyal yaşamın bir parçası olan kentler, oluştukları andan itibaren toplumsal süreç ve değişkenlerini etkileyen ve onlardan en çok etkilenen unsurlardan biri olarak günümüzdeki formlarına ulaşmıştır. Özellikle Endüstri Devrimi, kentlerde sosyal, kültürel ve toplumsal birçok değişikliğin çıkış noktası olmuştur. Yaşanan değişim ise kent ve insan ilişkisini farklılaştırmış, kentleşme ve kentli olmak toplumsal yaşamın genel yönelime dönüşmüştür. Türkiye özelinde 1950’li yıllardan itibaren iç göç hareketleri ile birlikte nüfus kentlerde yoğunlaşmaya başlamış kentleşme hız kazanmış, kentler yaşamın her yönü üzerinde doğrudan etkili karmaşık ve dinamik sistemler haline dönüşmüşlerdir. Kentleşmenin hız kazanması ve kentlerde artan konut, alt yapı, ulaşım gibi teknik ve sosyo-kültürel problemler, kentsel dönüşüm kavramının ortaya çıkmasına ve önem kazanmasına neden olmuştur. Kentsel dönüşüm uygulamalarında gereken önemi bulamamış olmasına rağmen, kentlerin kültürel ve sosyal sorunlarını çözüme kavuşturacak en önemli unsurlardan biri de sosyal donatı alanlarıdır. Bilgi merkezlerinin en yaygın ve toplumsal anlamda en bilinen türü olan kütüphaneler, sosyal donatı alanlarının içerisinde yer almaktadır. Kent yaşamında, toplumsal ve kültürel uyum probleminin önüne geçerek ortak bir kent kültürünün benimsenmesini, sundukları hizmetlerle kentli olmayı ve kente uyum sağlamayı kolaylaştıran kütüphaneler kentsel dönüşüm projelerinde yeterince dikkate alınmamaktadır. Aynı zamanda çalışmanın hipotezini de oluşturan bu tablo, araştırmanın da çıkış noktasıdır. Bu çalışmada, Türkiye’de kentsel dönüşüm projelerinde sosyal donatı alanı olarak kütüphanelerin uygulama içerisindeki payının ortaya konması amaçlanmıştır. Söz konusu amaç doğrultusunda, ülkemizde kentsel dönüşüm projelerinin planlayıcısı ve yürütücüsü konumunda olan Toplu Konut İdaresi (TOKİ)’nin kamuoyu ile paylaştığı resmi bilgiler dikkate alınmış ve kentsel dönüşüm projeleri incelenmiştir. İncelemelerin ayrıntısı için veri ve belge analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen verilere göre, Türkiye’de kentsel dönüşüm uygulamalarında (toplam 3.387 uygulama) sosyal donatı alanlarına yer verilse dâhi (%42,60), sosyal donatı unsuru olarak kütüphanelerin kentsel dönüşüm projeleri içerisindeki payı (%1,09) kabul edilebilir düzeyde değildir. Dünyada en yoğun kentsel dönüşüm uygulamasının yürütüldüğü ülkelerden biri olmamıza karşın, araştırma kapsamında elde edilen rakamlar ve ayrıntıları, dönüşüm uygulamalarında sosyal donatı alanlarının, özellikle de kütüphanelerin çok akla getirilmediğini ortaya koymaktadır. Sürecin tüm paydaşlarına çok yönlü sorumluluklarını anımsatmayı arzulayan çalışma, bu soruna dikkat çektiği ve sorunun çözümüne katkı sağladığı ölçüde başarılı olacaktır.Item Türkiye’nin Cumhuriyet Dönemi Ulusal Bilim-Teknoloji Politikalarında Bilgi Yönetimi ve Bir Model Önerisi(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Yılmaz, Bülent; Other; OtherBilginin ülke kalkınmasında bir güç olarak kullanılabilmesi, bilgiyi erişilebilir ve kullanılabilir kılan bilgi yönetiminin ulusal politikalarla bütünleşmesi ve politikalarda merkezi olarak konumlandırılmasına bağlıdır. Bu çalışma, Türkiye'de Cumhuriyet Dönemi (1923 ve sonrası) ulusal bilim-teknoloji politikalarında bilgi yönetimine yönelik algı ve yaklaşımı incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, ulusal bilim-teknoloji politikalarıyla bütünleştirilmiş etkin bir bilgi yönetimi politikası için bir model önermektedir. Çalışmada, bilgi yönetimi için kavramsal bir çerçeve çizilmiş ve ulusal bilim-teknoloji politikalarında bilgi yönetimine yönelik algı ve yaklaşım (1) literatür taraması ve (2) içerik analizi teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Daha sonra bilgi yönetimini ulusal bilim ve teknoloji politikaları içinde konumlandıran bir model geliştirilmiştir. Türkiye'de Cumhuriyet Dönemi'nde bilgi yönetimi ile doğrudan ilgili olduğu belirlenen iki yüz on sekiz (218) ulusal politika belgesi veri kaynağı olarak incelenmiştir. Ulusal bilim-teknoloji politikalarıyla bütünleşmiş etkili bir bilgi yönetimi politikası modeli geliştirmek için çalışmadan elde edilen bulgular kullanılmıştır. Çalışmada ulaşılan sonuçlar, bilginin kalkınmadaki önemine ilişkin farkındalığın arttığını, ancak Türkiye'nin Cumhuriyet Dönemi bilim-teknoloji politikalarında bilgi yönetimi algısının çok düşük olduğunu ortaya koymuştur. Ulusal bilim-teknoloji politikalarıyla bütünleşik etkin bir bilgi yönetimi politikasının gerekliliği konusunda anlayış oldukça yetersizdir. Bu anlayış eksikliği, bilgi yönetiminin alt süreçlerine ilişkin politika alanları arasında kopukluk yaratmakta, bu alt süreçlerle ilgili politika alanlarının dengesiz gelişmesine, bu alanların diğer politika alanlarıyla ilişkilendirilmesine ve kurumsal/kurumlar arası yetki ve sorumluluklarda karmaşaya neden olmaktadır. AR-GE ve yenilik uygulamaları, bilgi erişim hizmetlerinin bilgi ve iletişim teknolojileri doğrultusunda planlanması, bilgi altyapısı ve bilgi sistemlerinin geliştirilmesi politikalardaki genel bilgi yönetimi yaklaşımıdır. Çalışma kapsamında sunulan “Ulusal Bilim-Teknoloji Politikaları Bağlamında Bilgi Yönetimi Stratejisi Geliştirme ve Uygulama Modeli”, ulusal bir bilgi yönetimi stratejisi geliştirmeye bütüncül bir bakış açısı sunduğu için özgünlük göstermektedir. Ayrıca bu çalışmada kullanılan yöntem, bilgi politikaları analizinde çalışabilmesi açısından özgündür.Item Belediyelerde Dijital Süreklilik Uygulamaları: İstanbul’daki Belediyeler Üzerine Bir İnceleme(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Saydam, Varol; Şahin, Lale Özdemir; Other; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiBilgi teknolojilerinden gelişimiyle birlikte üretilen uygulamalar, kurumsal bilgi ve belgelere zaman ve mekandan bağımsız erişim imkanı sağlamıştır. Ancak, gerekli politikalar çerçevesinde yürütülmeyen bu değişim, dijital sürekliliği tehdit etmektedir. Bu çalışma, dijital sürekliliğin belediyelerde ne ölçüde benimsendiğini ve uygulandığını incelemekte ve belediyelerin dijital süreklilik konusunda karşılaşabilecekleri riskleri belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede, dijital süreklilik uygulamaları konusunda belediyelerin farkındalığını araştırılacaktır. Araştırma İstanbul’daki belediyelerle sınırlandırılmıştır. Dijital süreklilik, kurumun faaliyetleri çerçevesinde ihtiyaç duyulduğu sürece dijital bilgiye erişme ve kullanma yeteneğiyle/kapasitesiyle ilgilidir. Bu noktada, kurumların faaliyetleri sırasında ürettikleri dijital belgelerin güvenilir ve öznitelikleri korunmuş halde erişilebilir olması gereklidir. Dijital süreklilik, sadece teknolojiyle değil, kurumun dijital ortamda üretilen belgelerinin yönetimi ile doğru politika ve uygulamaları sağlamasıyla ilgilidir. Bu sayede dijital bilgiler zaman içinde kullanılabilir. Belediyelerde gerçekleştirilen anket çalışmasıyla, belediyelerin dijital süreklilik uygulamalarından ne ölçüde haberdar oldukları ve kurumlarını bu süreçlere ne ölçüde dâhil ettikleri incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, dijital süreklilik farkındalığı olmasına rağmen, bu konudaki uygulamaların bazı alanlarda hala eksik olduğu sonucuna varılmıştır.Item Sosyal Ağlar Büyük Veriden Nasıl Yararlanır: Facebook ve Twitter(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Eker, Halime Suvay; Other; Otherİnternet teknolojisinin gelişmesiyle günlük yaşantımızda bilgisayar, tablet ve cep telefonlarının kullanımında önemli bir artış meydana gelmiştir. Web 2.0 teknolojisinin ortaya çıkışı ile bilgiye yalnızca okumak için erişen kullanıcılar içeriğe katkıda bulunmaya başlamıştır. Özellikle sosyal ağlar kullanıcıların içerik üretmelerini ve paylaşmalarını sağlaması açısından önemli bir yere sahiptir. Facebook, kullanıcıların birbirleriyle iletişim kurmalarını ve bilgi paylaşımında bulunmalarını sağlayan, 2004 yılında kurulmuş, dünyanın en büyük sosyal ağıdır. 2006 yılında kurulan Twitter ise, “mikro web günlüğü” olarak başlatılmıştır ve günümüzde en çok kullanılan sosyal ağlardan birini oluşturmaktadır. Milyonlarca kullanıcısı olan Facebook ve Twitter’ın büyük veriye sahip olduğu ve bu verilerden yararlandığı bilinmektedir. Bu makalede, Facebook ve Twitter’ın sahip olduğu büyük veriyi nasıl elde ettiğini ve hangi amaçla kullandığını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda literatür taraması yöntemiyle bu konu ile ilgili daha önceki çalışmalar Google Akademik, TR Dizin, WoS, Scopus ve IEEE Xplore veritabanları üzerinden araştırılmıştır. Özellikle Facebook ve Twitter'ın verileri kullanılarak yapılan çalışmalar seçilmiş ve incelenmiştir. İncelenen çalışmalar sonucunda, Facebook ve Twitter kullanıcılarının bu ağlara yükledikleri her bir içeriğin (cinsiyet bilgisi, eğitim bilgisi, konum bilgisi, beğeniler, yorumlar, atılan tweetler vb.) büyük veriyi oluşturduğu tespit edilmiştir. Farklı birçok yöntem kullanılarak analiz edilen büyük verinin genel olarak işletmelerin markalarına müşteri bulmasında, insanların belli bir konu hakkında tutumlarının ne olduğunun ortaya çıkarılmasında veya siyasal seçimlerin sonucunu etkilemek için seçim stratejilerinde kullanıldığı saptanmıştır.Item Yargısal ve Hukuki Süreçlerde Yapay Zekâ Kullanan Araçlar Üzerine Bir Araştırma(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Efe, Ahmet; Other; OtherYapay Zekâ (YZ), araştırma laboratuvarından çıktıktan sonra hukuk büroları ve yargılama süreçleri dahil olmak üzere neredeyse tüm ofis süreçlerine farklı düzeylerde dahil olmaya başlamıştır. YZ en yaygın olarak belge tarama, veri sağlama, kayıtların sınıflandırılması ve kontrol edilmesi gibi sıradan görevler için kullanılsa da gelişen algoritmalar sayesinde karar ve eylem alanlarına doğru hızlı bir şekilde ilerleme göstermektedir. YZ bilimsel araştırmalar, iş dünyası, ofis uygulamaları ve hukuk süreçlerindeki Yönetim Bilişim Sistemleri (YBS) ile bütünleşerek daha karmaşık işlerin üstesinden gelmeye başlamışken sürece duyarsız olanları büyük kayıplar ve riskler beklemektedir. Hukuk alanında, teknoloji destekli inceleme, belge kodlama, yasal araştırma ve soruşturma evreleriyle sözleşme analitiği, tahmine dayalı analitik, hukuki formdaki belgelerin oluşturulması ve iş otomasyonu ile süreç iyileştirme dahil olmak üzere YZ için yaygın uygulama alanları mevcuttur. Çalışmamızda, YZ algoritmalarındaki hızlı teknolojik ilerleme nedeniyle daha kullanışlı, hızlı ve yaygın hale geldikçe, YZ araçlarının kullanımını ve testini yöneten bu tür gereksinimler de yakın gelecekte daha yaygın hale geleceği iddia edilmektedir. Bu çalışmada, hâkimler, yasa koyucular ve avukatlar için hizmet veren işletmeler tarafından ne tür hukuk otomasyonu ve YZ tabanlı YBS araçların geliştirilmiş olduğu ve ayrıca, bu yenilikçi alandaki genel gidişat ve beklentiler üzerinde fütürist değerlendirmeler yapılmaktadır.Item Ethereum Veri Tabanları İçin Bir Yazılım ve ESRI Dijital Haritalar Programlama Yazılımı ile Önerilen Uygulamalar İçin Bir Araştırma(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Güzel, Mehmet Serdar; Bilgisayar Mühendisliği; Mühendislik FakültesiYüksek güvenliğe sahip ve bütüncül yapısıyla Ethereum veri tabanları, yüksek derecede öneme sahip projelerin veri depolama ve veri paylaşımları için mükemmel bir mekanizma sağlayabilmektedir. Bu makalede, Ethereum veri tabanlarında kullanılmak üzere bir yazılım tasarlamak için nitel ve nicel metotlar kullanılmıştır. Ayrıca, bu metotlar, yazılıma nasıl ve ne kadar özellik eklenebileceğini incelemek için de kullanılmıştır. Yazılım tasarlanırken Ethereum blokzincir platformu ve bir akıllı sözleşme programlama dili olan Solidity'nin sınırlılıkları ve engelleri göz önünde bulundurulmuştur. Oluşturulan yazılım, Ethereum veri tabanında aralarında ebeveyn-çocuk ilişkileri olan herhangi bir tabloyu oluşturabilir. Gelecek çalışmada mümkün olduğu kadar daha fazla özellik eklenecektir. Bu çalışma, ESRI dijital harita programlamada bir yazılımın diğer bir yazılımla entegre edilmesi için önerilen uygulamaları tartışmak için anket metodunu kullanmıştır. Önerilen uygulamalar; gayrimenkullerin tam otomasyonu ve Akdeniz'i çevre kirliliğinden korumak için şeffaf çevre yönetimidir. Ancak, Ethereum veri tabanlarına bağlı olan birçok kısım da kapsanmaktadır. Fakat, dijital harita yazılımı için önerilen uygulama yazılımlarıyla alakalı kısımlar için makaleyi makul bir boyutta tutmak adına sadece ankete yer verilmiştir.Item Blokzincir Uygulamalarında Kişisel Veri Problemi: Depolama Riskleri ve Öneriler(Ankara Üniversitesi Dil ev Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Diri, Nurcan; Yalçınkaya, Bahattin; Other; OtherBilgi ve İletişim Teknolojilerinin (BİT) hızla gelişmesiyle birlikte, çok miktarda kişisel veri oluşmakta, kullanılmakta ve depolanmaktadır. Depolanmakta olan kişisel veriler, son kullanıcıların teknik ve hukuki yönlerden korunmalarını gerektirmektedir. Blokzincir teknolojisi kişisel verilerin gizliliğini korumak ve kontrolünü sağlamak için son yıllarda önemli gelişmeler kaydeden yenilikçi teknoloji olarak görülmektedir. Merkezi olmayan ve Eşler Arası (Peer-to-Peer-P2P) bir dağıtık dijital defter olan blokzincir teknolojisi, dijital varlıkların tüm işlemlerini depolayabilen, merkezi olmayan, doğrulanabilir ve değiştirilemez bir defter hizmeti sunar. Bir ağdaki katılımcılarla onlara tam olarak güvenmeye gerek kalmadan veri paylaşma konusunda yeni bir yaklaşım sunmaktadır. Yakın zamanda tanıtılan Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR) ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), kişisel verilerin nasıl ele alınacağı konusunda büyük değişiklikler getirmektedir. GDPR ve KVKK, kişisel verilerin kullanmasıyla veri denetleyicileri ve işlemciler için yeni koruma zorunlulukları getirmiştir. GDPR ve KVKK, veri koruma mevzuatı kapsamında birliğinin sağlanması için kişisel olarak tanımlanan verilere (PII) daha kolay erişim, silme, düzeltme ve taşıma hakkı verilmesi gibi yeni uygulamalar getirmektedir. GDPR ve KVKK kapsamında, merkezi yapıların hâkim olduğu bir toplumda kişisel veri işleme faaliyetlerinin çoğunlukla merkezi yapılar tarafından gerçekleştirilmesi ve uyulması gereken bir takım usul ve esasları vardır. Ancak blokzincir platformunda ortaya koyulan araştırmalarda kişisel olarak tanımlanan verilerin saklanmasında; merkezi tüzel veya gerçek kişilerin veri saklama, işleme ve silme, gibi uygulamaları gerçekleştirmesi yönünde hazırlanan KVKK ve GDPR hükümlerinin uygulanmasında bazı uyumsuzluklar bulunmaktadır. Bu çalışmada, blokzincirin temel özellikleri detaylandırılmış, kişisel verilerinin kullanımı için blokzincir teknolojisi destekli çözümler açıklanmış ve konuya dair sorunlar ile zorlukları tartışılmıştır. Literatür incelendiğinde; kişisel verilerin günümüzde blokzincir ağında saklanmamasına yönelik tavsiyeler verildiği görülmüştür. Kişisel verilerin KVKK ve GDPR kapsamındaki birincil haklarının, blokzincir teknolojisinin karakteristik yapısına uygun olmadığı, akademik ve uygulamalı araştırmalarda gösterilmiştir. Blokzincir teknolojisindeki gelişme ve güncellemelerin, teknolojinin kendisi ile çelişeceği ve blokzincirin karakteristik özelliğini yok edeceği akademik çevrelerce düşünülmekte ve bundan dolayı temel yapıyı etkilemeyecek (özel anahtarın silinmesi, zincir dışı depolama, karma değeri silinmesi vb.) küçük çaplı değişikliklerin yapılması önerilmektedir.Item Elektronik Belge Yönetim Sistemlerinde RSO’nun Kullanılabilirliği(Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi, 2022) Özdemirci, Fahrettin; Yılmaz, Burcu; Bilgi ve Belge Yönetimi; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiDijitalleşen iş ortamlarıyla birlikte yeni ihtiyaçlar ortaya çıkmış, hayatımıza yeni kavramlar katılmıştır. Robotik Süreç Otomasyonu (RSO) ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) de bu süreçte hayatımıza katılan kavramlardan ikisidir. Dijital iş gücü ihtiyacını karşılamak amacıyla geliştirilen RSO, iş süreçlerini gerçekleştirmek için bilgi sistemleriyle insan etkileşimini simüle eden özel bir yazılımı ifade etmektedir. EBYS ise, kurumların belge yönetim süreçlerini elektronik ortam üzerinden yürütebilmesine olanak sağlayan sistemlerdir. Çalışmada EBYS’lerde RSO araçlarının kullanımının gerekliliği, hangi süreçlerde kullanılabileceği, RSO araçlarının kullanımının süreçlere ve kuruma katkısının belirlenmesi hedeflenmiş, betimleme ve saha (alan) araştırması yöntemi kullanılmıştır. Kavramsal çerçeveyi oluşturabilmek ve ilgili terimleri tanımlayabilmek amacıyla kapsamlı bir literatür taraması yapılmış, EBYS’lerde RSO’nun kullanılabilirliği tartışılmış ve konuyla ilgili durum tespiti yapabilmek adına seçilen bir EBYS üzerinden uygulama çalışması yapılmıştır. EBYS’lerde RSO araçlarının kullanımının; kurumda iş sürekliliğinin sağlanması, personelin katma değerli işlere yönlendirilmesine imkân vermesi, zaman ve emek tasarrufu kazanımı gibi pek çok fayda sağlayarak EBYS’lerin daha etkin şekilde yönetilmesine katkı sağlayacağı düşüncesi savunulmaktadır. Çalışma sonunda uygulama esnasında yaşanabilecek zorlular ve EBYS’lerde RSO kullanımıyla sağlanacak faydalar ortaya konulmuş, konuyla ilgili etik ve yasal yükümlülükler üzerinde durulmuş, değerlendirme ve öneriler sunulmuştur.Item Üniversite Tercihlerinin Yansımaları: Bilgi ve Belge Yönetimi Programları Üzerine Bir Çalışma(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 2022) Al, Umut; Other; OtherYaklaşık 2,5 milyon öğrencinin girdiği Yükseköğretim Kurumları Sınavı sonucunda adayların çoğunluğu herhangi bir programa yerleşememektedir. Yerleşilen programların adayların gerçekten istedikleri yerler olup olmadığı ise tartışmalıdır. Çoğunluğun istediği yere giremediği yönünde genel bir kabul bulunmakla birlikte, çok fazla paydaşı ve ilgilisi olan konunun gerektiği ölçüde incelenmediği değerlendirilmektedir. Bu çalışmada yükseköğretim sisteminin kamuoyu ile paylaştığı veriler üzerinden, bilgi ve belge yönetimi programları özelinde öğrencilerin üniversite sınav performansı ve tercihleri mercek altına alınmaktadır. Bilgi ve belge yönetimi programlarının doluluk oranları, öğretim elemanı sayıları, adayların tercih eğilimleri gibi konular, kimi zaman yıllara göre, kimi zaman da daha önce yapılan bazı çalışmaların bulguları ile karşılaştırılarak sunulmaktadır. Çalışmanın sonuçları bilgi ve belge yönetimi programlarını bekleyen potansiyel tehlikeler olduğunu göstermektedir. Bu tehlikelerin en başında ise bilgi ve belge yönetimi programlarının adaylar tarafından tercih edilmeyen programlar haline dönüşebilme riski gelmektedir. Konunun ilgililerinin, programların geleceği konusunda hızlı ve gerçekçi şekilde hareket etmeleri gerektiği açıktır. Bu bağlamda çok boyutu olan konunun elde edilen nicel bulgular temelinde nitel verilerle desteklenerek ele alınması ve uzlaşma sonucunda ulaşılan sonuçlara göre eyleme geçilmesi önerilmektedir.Item Editörden... / Hayatın Dijital Dönüşümünde Bilgi/Belge Yönetimi(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya fakültesi, 2022) Torunlar, Mehmet; Other; OtherGünümüzde kurumlar, yöneticiler ne zaman bilgi yönetiminden söz etseler, konu genellikle büyük veri ve analitiğin karşımıza çıkardığı zorluklara gelmektedir. Oysa bilginin varlığının ve içeriğinin meşrulaştırılması için bir takım kurallara ihtiyaç duyulur. Bu kurallar manzumesinin hayata geçirilmesi ile bilgi, belgeye işlenir. Belge en önemli bilgi varlıklarından bir tanesidir. Çağımızda bilgi ile birlikte belgelerin de nicelik olarak devasa boyutlara ulaştığı söylenebilir.