Kitap İçi Bölüm

Oryantalizm genel anlamda Batı toplumunun Doğu kültürünü, yaşayış biçimini, dünya görüşünü, bu görüşü yansıtan bilimsel, sanatsal ve kültürel birikimini anlamak, araştırmak ve buna göre yeni politikalar üretmek üzere geliştirdiği bir uygulama ve araştırma alanı olarak tanımlanabilir. Oryantalizm sadece Türkiye’yi değil Japonya’dan İran’a Kuzey Afrika kıyılarından Sibirya’ya uzanan çok geniş bir coğrafyada araştırma yapmayı, bulgular ortaya koyup çalışmaların bilimsel/siyasi temele oturtmaya çalışan bir amaçla ortaya konulmuş fikirler/uygulamalar/araştırmalar bütünüdür. Bu bağlamda XVII. yüzyıldan itibaren dikkat çekici bir gelişme gösteren oryantalizm, söz konusu dönemde yukarıda ifade edilen geniş coğrafyanın büyük bölümünde hüküm sürmüş, Osmanlı İmparatorluğu dolayısıyla Anadolu ile de yakından ilgilenmiştir. Bu nedenle çalışmada XIX. ve XX. yüzyıllarda yaşamış ve çeşitli alanlarda çalışmalarda bulunmuş oryantalistlerin, bu kültürün başlıca kaynakları olan Türkiye kütüphane arşiv ve arkeolojik/etnolojik bölgelerinde yapmış oldukları araştırmalara ve eserlerine yer verilecek, arşiv belgeleri kullanılarak bu çalışmaları ile ilgili yorumlara değinilerek, bazı oryantalistlerin arkeolojik-etnolojik alanlarda yaptığı çalışmalara ve yapıtlarına örnekler verilecektir. Ayrıca uzun yıllar birçok toplumu bünyesinde barındıran ve onların bir arada yaşamalarını sağlayan bir devletin başkentinin kültür kurumları olarak kurulup hizmet veren İstanbul kütüphanelerinin, Batı kültür, sanat ve bilim hayatına katkıları tartışılacak, ünlü Batılı seyyah, bilim adamı ve siyasetçilerinin eserlerinden bu konu ile ilgili örnekler verilecektir. Abstract Orientalism can be defined as an application and research field which was developed for understanding and researching Eastern culture, life styles, world view and scientific, artistic and cultural accumulation reflecting this world view and for creating new policies according to them by Western society. Orientalism is the total of ideas/practices/researches with the aim of establishing a scientific/political base for the research studies dealing with the issues not only relevant to Turkey but also on a distant geography extending from Japan to Iran, from the coasts of North Africa to Siberia. In this context, the orientalism, which has shown an eminent development since the XVIIth century, has dealt with Anatolia closely because of the Ottoman Empire that dominated in the great part of the wide region mentioned above. For this reason, the researches and works of orientalists, who had lived and made researches in the libraries, archeological/ethnological regions of Turkey between the XIXth and XXth centuries, are taken into consideration, the comments on those studies are discussed by using archival documents and examples from the studies and researches of some other orientalists are given in this study. Furthermore, contributions of the libraries of Istanbul as cultural institutions of a state’s capital city sheltering many societies and providing them with living together, to the Western cultural, artistic and scientific lives will be discussed, and examples on this theme from the famous Western travelers, scientists and politicians will be given.