Anadolu (Anatolia)

Permanent URI for this community

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/38864

Browse

Browsing Anadolu (Anatolia) by Subject "Bazilika"

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    Item
    Doliche`de Yamaç Kilisesi ve Muhtelif Kült Yapıları
    (Ankara Üniversitesi, 2021) Blömer, Micheal; Çobanoğlu, Dilek; Other; Other
    2015 yılında, Gaziantep `e bağlı Doliche antik kentinde, arkeolojik kazı çalışmaları başlamıştır. Proje kapsamında Doliche`nin kentsel gelişimini, kentsel yaşamını ve maddi kültürünü bütüncül ve diakronik bir bakış açısıyla incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmalar Almanya-Münster Üniversitesi`ne bağlı Küçük Asya Araştırma Merkezi`nin başkanlığında, T.C. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü`nün izni ve de Alman Araştırma Kurumu`nun finansiyel desteği sayesinde yürütülmektedir. Şimdiye dek kentin güneyindeki yamaçta Erken Hıristiyanlık Dönemi`ne ait bir Bazilika tespit edilmiştir. Kalıntıların üçte biri açığa çıkarılabilinmiştir. Yağmalama, yontma taş bloklarının devşirme kullanılması ve erozyon hasarlara sebep olmuştur. Yine de yapıya ait kalıntıları etkileyici olup, Geç Antik Çağ`ın kentsel kilise mimarisi hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Orijinal Bazilika MS geç 4. yüzyılda inşa edilmiş ve MS 7. yüzyılda terk edilmiştir. Bazilika`nın üç koridoru ve güney yanında bir Porticus`u mevcuttur. Orta Nef`te üst üste iki mozaik taban tespit edilmiştir. İki mozaik taban da kesinlikle geometrik desenlerle bezenmiş olup, MS 4. yüzyılın ikinci yarısına tarihlendirilebilinir. Orta Nef`te paravanlarla çevrili, yükseltilmiş platform ilginç bir tespiti oluşturmaktadır. Bu bir Bema`dır. Kuzeybatı Suriye`deki antik kiliselerden bilinen ve nadir rastlanan mimari özelliktir. Her yerleşimde tek bir kilise Bema`ya sahipti. Genelde en önemli ve en büyük olanında görülürdü. İşlevselliği henüz tartışmalıdır. Doliche`deki Bema`nın varlığı sürpriz olmuştur. Bemata şimdiye dek sadece Orontes Antioch`unda tespit edilmiştir. Doliche antik kenti Antioch`un uzağında konumlu ve etrafındaki bölgede konumlu çok sayıdaki kilisede görülmemiş bir özelliktir. Doliche`de keşfedilen Bema sayesinde Orontes Antioch`u ile Doliche arasındaki bağlantıyla ilgili sorular merak konusu olmuş olup, Geç Antik Dönem`de karmaşık dini ritüellerin anlaşılırlığına biraz ışık tutmaktadır. Apsis`in küçük bir bölümü açığa çıkarılmış olsa da, yapının tarihi hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Yaklaşık MS geç 5. yüzyıl veya MS erken 6. yüzyıla şimdilik tarihlendirilen yapının final evresindeki Apsis tabanı Nef`inkinden 0,7 metre yükselmiş. Mevcut mozaiğinde nilotik bir bezeme görülmektedir. Kuzey geçişi açığa çıkarılmıştır. Binlerce çatı kiremit parçalarını barındıran tahribat katmanı bütün tabanı kaplamıştır. Kuzey Nef ve orta Nef`i birbirinden ayıran unsurların tespiti yapılabilinmiştir. Antik nekropol alanında yer alan, orta Bizans Dönemi`ne tarihli, iki kaya kilisesi mevcuttur. Ayrıca 1950`lerde Dülük Köyü`nde gerçekleştirilmiş yapım çalışmaları esnasında da Geç Antik Kilise kalıntılarına rastlanmıştır.