Browsing by Author "Ercan, Yavuz H."

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    Item
    1746-1789 tarihleri arasında Trabzon'da sosyal ve ekonomik hayat
    (Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004) Öksüz, Melek; Ercan, Yavuz H.
    Şehir tarihçiliği ile ilgili olarak yapılan çalışmalar her geçen gün artarak devam etmektedir. Bu bağlamda Trabzon şehri ile ilgili de pek çok çalışma yapılmıştır. Fakat bugüne kadar Trabzon tarihi ile ilgili olarak yapılan çalışmalar daha çok şehrin siyasi ve askeri yönü ile ilgili olmuştur. Zaman dilimi olarak da daha çok 15 ve 16. yüzyılları kapsamıştır. Bundan dolayıdır ki, biz Trabzon tarihinin en az bilindiği dönem olan 18. yüzyılı seçtik ve 18. yüzyılın ikinci yarısında şehrin sosyal ve ekonomik hayatını incelemeye çalıştık. 1746-1789 Tarihleri Arasında Trabzon'da Sosyal ve Ekonomik Hayat adını verdiğimiz çalışmamızın ana kaynaklarını, Başbakanlık Osmanlı Arşivindeki Hatt-ı Hümâyun ve Mühimme Defterleri, ve döneme ait 26 Şer'iyye Sicili oluşturmaktadır. Ayrıca konu ile ilgili Türkçe ve yabancı dillerdeki kaynaklar da taranarak kullanılmıştır. Bu çalışma, Giriş ve Sonuç dışında üç bölümden oluşmaktadır. Girişte, şehrin tarihi ile ilgili temel bazı özellikler ortaya çıkartılmaya çalışılmıştır. Bu cümleden olarak, Trabzon kelimesinin menşei açıklandıktan sonra daha ilk devirlerden itibaren Osmanlı hakimiyeti dönemi de dahil olmak üzere şehrin tarihi özetlenmiştir. Birinci bölümde, idari yapı incelenmiştir. Bu noktada, önce şehrin idari yapısı belirtildikten sonra, şehrin mimari yapısı ve kültürel dokusu, incelenmiştir. Bunu takiben, 18. yüzyılda Trabzon'daki mahalleler belirtildikten sonra cami, mescid, kilise, medrese, vakıf, hamam, çarşı, bedesten ve han gibi dini, sosyal ve ticari yapılar tespit edilmiştir. Ayrıca 18. yüzyılda ayanlar, eskiyalık ve göç hadiseleri de incelenmiştir. İkinci bölümde, toplum ve aile yapısı incelenmeye tabi tutulmuştur. Toplum yapısı; mesleki yapı, mülk satışları, borç-alacak ilişkileri, Müslim-gayr-i Müslim ilişkileri ve ihtida olayları bağlamında ele alınırken, aile yapısı; evlenme, aile içi münasebetler, çocuk sayısı, boşanma, nafaka ve vasilik başlıkları altında incelenmiştir. Üçüncü bölümde, şehrin ekonomik yapısına dair bilgiler bulunmaktadır. Bu bölüm, ticaret, Trabzon gümrüğü, sanayi, fiyatlar gibi alt başlıklardan oluşmaktadır.